Zrozumienie depresji w świecie młodzieży: Przyczyny, objawy i ścieżki pomocy

Psychoterapia dzieci i młodzieży Warszawa Śródmieście

Przyczyny depresji u dzieci i młodzieży

Depresja wśród dzieci i młodzieży staje się coraz bardziej powszechnym problemem zdrowotnym. Liczne analizy wskazują na zwiększający się odsetek populacji narażony na tę chorobę, również wśród najmłodszych. Dodatkowy negatywny wpływ na ten stan miała pandemia. Różnorodne czynniki powodują powstawanie depresji, należy zwrócić uwagę na podłoże biologiczne, psychologiczne i społeczne. Szacuje się, że w różnych okresach dorastania choroba ta może dotknąć nawet 20% młodych do 17 roku życia. Według badań stale cierpi na nią w Polsce ponad 3% młodzieży. Poniżej omówiono kluczowe przyczyny depresji w tej grupie wiekowej.

Podłoże genetyczne jako przyczyna depresji

Uwarunkowania genetyczne odgrywają istotną rolę w podatności na depresję. Badania wskazują, że dzieci i młodzież, których rodzice lub bliscy krewni cierpią na depresję, mają zwiększone ryzyko zachorowania na tę chorobę. Geny odpowiedzialne za regulację neurotransmiterów, takich jak serotonina i dopamina, mogą wpływać na nastrój i zachowanie, zwiększając ryzyko wystąpienia depresji. Zaburzenia dziedziczone mogą być różnej natury i ujawniać się w różnym wieku, dlatego też zdiagnozowanie depresji i podatności na nią jest trudne.

Zmiany hormonalne i biologia organizmu a depresja

Okres dojrzewania wiąże się z gwałtownymi zmianami hormonalnymi, które mogą wpływać na nastrój i emocje młodych ludzi. Hormony, takie jak estrogeny i testosteron, mogą wywoływać wahania nastroju, a w połączeniu z innymi czynnikami ryzyka, mogą przyczynić się do rozwoju depresji. Nasze organizmy posiadają naturalny cykl produkcji hormonów regulowany choćby przez zegar dobowy, pory snu i czuwania. Z drugiej strony zaburzamy ten porządek, poprzez liczne ingerencje w porządek dobowy, brak aktywności fizycznej, czy właściwego odżywiania się. Szczególnie u młodszych osób może się to odbijać na zmienności nastroju i pogłębiać ewentualną depresję.

Przyczyny depresji – otoczenie społeczne

Otoczenie społeczne ma ogromny wpływ na rozwój emocjonalny dzieci i młodzieży. Problemy w rodzinie, takie jak kłótnie rodziców, zła sytuacja finansowa w domu, czy słabsze wyniki w szkole, to są czynniki, które mogą wpłynąć na znaczne pogorszenie samopoczucia mogące prowadzić do depresji.

Dzieci i młodzież szczególnie potrzebują wsparcia emocjonalnego. Jego brak prowadzi do uczucia osamotnienia i bezradności. Również trudności w szkole, presja rówieśnicza i brak akceptacji ze strony rówieśników mogą przyczynić się do pogorszenia stanu psychicznego młodych osób. Jednym z najlepszych lekarstw na wyzwania związane z otoczeniem zewnętrznym jest spędzanie więcej czasu z dziećmi, rozmowa i wsłuchiwanie się w potrzeby i lęki naszych pociech. To truizm, ale jesteśmy zwierzętami społecznymi i samotność nie jest dla nas stanem naturalnym.

Postęp cywilizacyjny jako stymulator depresji

Współczesny świat technologii, choć przynosi wiele korzyści, ma również swoje ciemne strony. Nadmierne korzystanie z telefonów komórkowych, komputerów i social mediów może prowadzić do uzależnień, zaburzeń snu, a także obniżenia samooceny i zwiększenia poziomu stresu. Stałe porównywanie się z innymi, cyberprzemoc oraz brak realnych kontaktów społecznych mogą znacząco wpłynąć na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży.

Rozluźnienie więzi społecznych (atomizacja)

Współczesne społeczeństwo charakteryzuje się coraz większą atomizacją, czyli rozluźnieniem więzi społecznych. Coraz więcej czasu spędzamy przed ekranami, a coraz mniej w bezpośrednich kontaktach z innymi ludźmi. Brak wsparcia ze strony rodziny, przyjaciół i wspólnoty może prowadzić do uczucia osamotnienia i bezradności, co z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia depresji.

Jak rozpoznać depresję u dzieci i młodzieży?

Rozpoznanie depresji u dzieci i młodzieży może być trudne, ponieważ objawy mogą różnić się od tych występujących u dorosłych. Do najczęstszych symptomów należą:

  • Długotrwałe uczucie smutku, płaczliwość.
  • Brak zainteresowania lub przyjemności z wcześniej lubianych aktywności.
  • Zmiany w apetycie i masie ciała.
  • Problemy ze snem, takie jak bezsenność lub nadmierna senność.
  • Zmęczenie, brak energii.
  • Trudności w koncentracji i podejmowaniu decyzji.
  • Niska samoocena, poczucie bezwartościowości.
  • Myśli o śmierci lub samobójstwie (uwaga, jeśli zauważysz powtarzające się nawiązania do kwestii samobójstwa, nie wahaj się skorzystać z konsultacji ze specjalistą)

Młodzi inaczej reagują na depresję niż osoby dorosłe, należy zaznaczyć, że ich zachowanie może być buntownicze, kłótliwe, a nawet agresywne.

Jak rozmawiać z dziećmi i nastolatkami z podejrzeniem depresji?

Rozmowa z dzieckiem lub nastolatkiem, u którego podejrzewamy depresję, wymaga delikatności i empatii. Oto kilka wskazówek:

  1. Bądź otwarty i słuchaj: Pokaż, że jesteś gotowy słuchać bez osądzania. Zachęcaj do wyrażania uczuć i myśli.
  2. Wyraź zrozumienie i wsparcie: Pokaż, że rozumiesz, że to, co przeżywa, jest trudne. Zapewnij o swojej obecności i gotowości do pomocy.
  3. Unikaj bagatelizowania problemów: Nie mów rzeczy typu „To tylko faza w rozwoju” czy „Inni mają gorzej”. Takie stwierdzenia mogą pogłębić uczucie izolacji.
  4. Zachęcaj do szukania profesjonalnej pomocy: Pomóż znaleźć odpowiedniego specjalistę, takiego jak psycholog czy psychiatra i wesprzyj w procesie leczenia.
  5. Obserwuj zmiany i reaguj: Zwracaj uwagę na zmiany w zachowaniu i nastrój. W razie pogorszenia stanu zdrowia psychicznego, nie wahaj się szukać pomocy.

Rozpoznanie i leczenie depresji u dzieci i młodzieży jest kluczowe dla ich zdrowia psychicznego i ogólnego dobrostanu. Wczesna interwencja może pomóc w zapobieganiu poważnym konsekwencjom i zapewnić lepszą jakość życia. Na etapie rozwoju młodego człowieka jest to szczególnie ważne, ponieważ może pomóc mu osiągnięciu i utrzymaniu równowagi emocjonalnej w życiu dorosłym.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *